Emoties bij honden

Al is het voor mij vanaf jongs af aan duidelijk dat dieren ook emoties ervaren, in de wetenschap wordt dat nu (pas) steeds meer duidelijk. Oa Jaak Panksepp en Frans de Waal hebben wetenschappelijk onderzoek naar emoties bij dieren gedaan. De boeken van deze wetenschappers vind ik dan ook erg boeiend om te lezen.

In het nieuwste boek van Frans de Waal (Mama’s laatste omhelzing), welke een inspiratie is voor deze blog, vertelt hij onder andere over gezichtsuitdrukkingen bij met name chimpansees. Er is onderzoek gedaan naar oa gezichtspieren van deze chimpansees, die eigenlijk vergelijkbaar zijn met die van mensen! Daarnaast kunnen de mensapen zo ontzettend veel gezichtsuitdrukkingen door al deze spieren, dat deze vergelijkbaar zijn met wat wij mensen aan gezichtsuitdrukkingen vertonen.

Waar Frans de Waal veel veldonderzoek doet, heeft Jaak Panksepp vooral onderzoek gedaan naar hersenen en hersensystemen. Hij heeft onderzocht hoe bepaalde basis-emoties (zoals bijvoorbeeld angst, woede, verdriet, lust en zorgzaamheid) verwerkt worden in de hersenen bij mensen. En dat (zoog)dieren dezelfde hersensystemen hebben en dus dezelfde emoties kunnen ervaren.

Echter het moeilijke van emoties is dat we, zowel bij andere mensen als bij andere dieren, wel bepaalde emoties kunnen zien aan lichaamstaal en uitdrukking, maar niet kunnen voelen wat een ander voelt. Hóe een bepaalde emotie voelt voor een individu is namelijk subjectief, individueel. En dat is dan vooral een inschatting, een “invoelen” (empathie). Zonder je eigen emoties te projecteren!

En dat laatste is iets wat je kunt gebruiken in de praktijk bij het leren lezen van jouw hond. Naast de lichaamstaal, wat vrij duidelijke signalen kunnen zijn, zoals of zijn staart hoog of laag is, oren naar voren of naar opzij etc., is er bij interpretatie van gedrag van honden ook belangrijk om te kijken naar mimiek. Dat gaat meer over oogopslag en gezichtsuitdrukking. Hieronder een aantal foto’s van mijn pup Dino, kunnen jullie verschil zien in oogopslag, in mimiek? Wat voor emotie zou je daar bij plaatsen? Kun je hierdoor iets zeggen over de motivatie van Dino?